Dzień dobry
Liny stalowe jak dużo innych artykułów technicznych wytwarzane są w wielu rodzajach i mają różne zastosowanie.
Liny stalowe są powszechnie wykorzystywane w takich urządzeniach przemysłowych, jak maszyny budowlane wyciągarki, różnego rodzaju urządzenia transportowe wyciągi, liny służące do przymocowania ciężarów w czasie ich przenoszenia zaczepy ładunków.
Wybór budowy liny do danego urządzenia zależy przede wszystkim od konstrukcji urządzenia i warunków w jakich lina pracuje. W poniższym artykule skupię się na linach sztywnych, pracujących na rozciąganie i linach elastycznych które mogą pracować na rolkach o różnej średnicy.
Istotne kryteria poprawnego doboru konstrukcji lin stalowych.
– Liny stalowe o konstrukcji 1×7 1×19 i 1×37
Używane głównie w przypadkach w których lina pracuje wyłącznie na rozciąganie, a więc w wypadku lin naciągowych (np. maszty telewizyjne|liny pod kable telefoniczne|liny do nacigu siatki|liny do zrywek|liny do zawiesi dźwigowych, ładunkowych}. Liny z cienkich drutów mogą być stosowane jako linki sterownicze przenoszące siły w różnych urządzeniach przemysłowych (np. linki w rowerach. Podstawowym parametrem odróżniającym linki o takich konstrukcjach jest ilość drutów. Jeśli linka jest bardziej elastyczna to mniej odporna na ścieranie, im sztywniejsza to w wyższym stopniu odporna na zrywanie i ścieranie. My prowadzimy linę 1*19 o średnicy 1mm 1,5mm i 2mm –
– Liny stalowe o konstrukcji 6×7 6×19 6×37
Liny te używane są wtedy kiedy lina pracuje na kołach lub krążkach linowych – wciągarki linowe, no i kiedy potrzeba elastycznej linki. Liny o konstrukcji 6×7 cechują się znaczną odpornością na ścieranie ale są mniej elastyczne.
Teraz kilka terminów, które umożliwią nam dobrać linę do naszych potrzeb.
WYTRZYMAŁOŚĆ LIN i podawana siła zrywająca.
Siłę zrywająca częstokroć podaje się w newtonach N lub w wielokrotnościach tej jednostki. Dla uproszczenia przyjmuje się, że
1daN=1kg choć 1daN=1.019716, jednak dla naszych potrzeb dokładne obliczanie jest niekonieczne.
I tak mamy:
1N=0,1kg
1daN (deka)=1kg
1kN (kilo)= 100kg
Patrząc na siłę zrywającą dla liny podawaną przez producenta trzeba pamiętać, że jest ona wyznaczana w laboratoryjnych warunkach.
- liny zrywane są w optymalnych warunkach laboratoryjnych (temperatura, wilgotność itp.)
- lina poddawana testom nie jest narażona na promieniowanie UV i związki chemiczne, wodę piach itd.
- wyrób jest nowy i nie ma uszkodzeń, które występują podczas normalnego użytkowaniu (przetarcia, zagniecenia)
- wyrób podczas zrywu mocowany jest w odpowiednich szczękach, które nie wywołują osłabienia liny (zryw liny jest prawidłowy jeżeli następuję w pewnej odległości od szczęk). Tym idealnym warunkom, można teraz przeciwstawić linę, która w czasie normalnej pracy narażona jest na szereg niekorzystnych elementów.
- Współczynnik bezpieczeństwa v.
Jest to wielkość powstała z stosunku siły zrywającej do optymalnego bezpiecznego ciężaru lub siły. Im wyższy współczynnik tym bezpieczniejsza praca. W zależności od warunków współczynnik innymi słowy będziemy podawać w wciągarkach poziomych i linkach. I tak dla przykładu: w górnictwie oo 1973 roku według Przepisów Technicznej Eksploatacji Kopalń (PTEK), lina w bębnowym urządzeniu wyciągowym powinna mieć stały współczynnik bezpieczeństwa co najmniej 6 przy wyciąganiu urobku i 8 do jazdy ludzi. W wyciągach z kołem pędnym wymagany współczynnik bezpieczeństwa wynosił 7 w przypadku wyciągania urobku i 9 do jazdy ludzi.
W wypadku lin stosowanych w wciągarkach jednokierunkowych leżących ( np do naciągu siatki lub wciągania samochodu) współczynnik bezpieczeństwa nie przekracza 3.
Dzielnikiem posługujemy się w następujący sposób. Jeżeli będziemy transportować jakiś ładunek m=200 daN to do tego celu powinniśmy zastosować liny o
wytrzymałości v*200 daN= 1600 daN ( założenie współczynnika bezpieczeństwa v=8).
Zaploty, mocowanie lin.
Sposób mocowania lin również wpływa na ich wytrzymałość. Liny stalowe zakończone na kauszach o odpowiednim promieniu w miejscu zgięcia nie tracą swojej wytrzymałości ( liny sztywne powinny mieć większe kausze). Sposób zaciśnięcia lin zaciskami w znacznym stopniu osłabia linę. Dlatego warto używać zaciski przeplatane lub zagniatać liny tulejami. Najbardziej skuteczną metodą jest przeplatanie, ze powodu na charakter lin stalowych bardzo rzadko stosowane.
– Elastyczność
Elastyczność liny jest określona przez stosunek metalicznego przekroju do ilości drutów w konstrukcji. Przyjmuje się, że przy większej ilości splotek i drutów liny są bardziej elastyczne.
– Zgniatanie
Właściwość ten ma unikalne znaczenie w wielokrążkowych urządzeniach dźwigowych, w których liny narażone są na miejscowe odkształcenia. W takim wypadku liny elastyczne wielozwojowe są o wiele bardziej odporne na ewentualne uszkodzenia. Używanie lin z rdzeniem stalowym dodatkową zwiększa odporność na zgniatanie, niestety w przypadku lin klasycznych zmniejsza się wtedy zdecydowanie ich elastyczność.
– Smarowanie ( smary suche np PTFE doskonały do linek w pancerzach lub na zewnątrz)
W zależności od potrzeb i typowych wymagań liny mogą być smarowane. Dobrze posmarowane liny są zabezpieczane podczas składowania i użytkowania. Większość nowych lin jest nasmarowana fabrycznie, w trakcie eksploatacji mówimy o dodatkowym smarowaniu lin. Liny przed smarowaniem muszą być oczyszczone następnie smarowane smarami:
- suchymi nie powodującymi przyklejania się brudu
- o znacznej penetracji
- o długotrwałej ochronie antykorozyjnej, przeciw zamarzającej.
To tyle pozdrawiam.
Charakterystyka wyrobu | |||||||
Nominalna średnica | Typ splotu | Stan powierzchni drutu | Typ rdzenia | Odprężanie liny | Masa/m. | Wytrzymałość na rozciąganie | Minimalna siła zrywająca |
Diameter | Strand type | Galv. class | Core type | Preforming | Weight/m. | Tensile strenght | Min. breaking load |
[kg] | [N/mm2] [Mpa] | [kN] | |||||
1 mm | RH / Z | B | — | tak / yes | 0.005 | 1770 | 0.93 |
1.5 mm | RH / Z | B | — | tak / yes | 0.011 | 1770 | 2.09 |
2 mm | RH / Z | B | — | tak / yes | 0.0185 | 1770 | 3.72 |
3 mm | RH / Z | B | — | tak / yes | 0.0430 | 1570 | 7.42 |